વાત રે’વા દો. June 26, 2013
Posted by devikadhruva in : ગઝલ , add a comment
હ્યુસ્ટનનું એક સાહિત્ય-રત્ન એટલે રસિક મેઘાણી.તેમનું ખરું નામ અબ્દુલ રઝાક. ‘રસિક’ તેમનું તખલ્લુસ. જાણીતા ગઝલકાર ”નઝર” ગફૂરીના એ પરમ શિષ્ય. ૨૦૦૯ થી ૧૧ના બે વર્ષના ગાળામાં ગઝલના આંતર-બાહ્ય રૂપો, છંદ-ગૂંથણી અને ભાવવિશ્વ વિશે તેમની પાસેથી શીખવાનો અને એ રીતે અભ્યાસ/આયાસ અને રિયાઝનો મને પણ મોકો મળ્યો. ગઝલ-ક્ષેત્રે કલમને વધુ નક્શીદાર બનાવવાના મારા પ્રયાસની વચ્ચે, ૨૦૧૨માં તેમને સ્ટ્રોક અને હ્રદય-રોગનો હુમલો આવ્યો. ઇશ્વર-કૃપાએ બચી ગયા પણ તેમનું જમણું અંગ પેરાલીસીસનો ભોગ થઇ પડ્યુ.
હાલ પરિવાર સાથે પાકિસ્તાન જઇને સારવાર લઇ રહ્યાં છે. ગઇકાલે ફોન પર વાત કરતાં મન ભરાઇ આવ્યું. તેમનો તત્વચિંતનથી ભર્યો શેર ઘણું કહી જાય છે.
“ચહેરા ઉપર ઉભરતી રહી કાળની લકીર,
ને આપણે તો આઇનો જોતા રહી ગયાં”.
આજની મારી ગઝલ ‘રસિક’ મેઘાણીને…..સાદર….
કવિતા ફૂટતી ક્યાંથી, સુહાની વાત રે’વા દો.
નકામી માંડ રુઝાયેલ ઘાની વાત રે’વા દો.
ભર્યા ઠાલા અને પોલા, છે અર્થો શબ્દ-કોષોમાં,
પરાયા પોતીકાને જાણવાની વાત રે’વા દો.
જુએ સામે અરીસો લઇ છતાં ના જાતને જોતા,
મળે ઇશ્વર, તો શું દેખે? બેગાની વાત રે’વા દો.
સુગંધી શ્વાસમાં સૂંઘી ભરે અત્તરને વસ્ત્રો પર
ફૂલોની પાંદડી તોડી પીસ્યાની વાત રે’વા દો.
ઝવેરી વેશ પ્હેરી વિશ્વને ઘાટે જૂઠા બેઠા,
હિરા ફેંકી, વિણે પત્થર, દીવાની વાત રે’વા દો.
કોઇ લાવો નવા રાજા ને રાણીની કથાવાર્તા,
પરીઓની ખરી ખોટી, રૂપાળી વાત રે’વા દો..
કહ્યું છે સાચું વિજ્ઞાને હજારો વાર પૃથ્વી ગોળ,
મળે રોવાને ક્યાં એકે ખૂણાની વાત રે’વા દો.
સાહિત્ય ક્ષેત્રે જવલંત સિધ્ધિઓ મેળવનાર નીલમબેન દોશી સાથે એક ઝલક. June 18, 2013
Posted by devikadhruva in : સ્વરચના , add a comment
નીલમબેનની કલમ ‘સંબંધના સેતુ’ બાંધે છે, ‘અત્તરક્યારી’ ખીલવે છે, ‘અત્તરગલી’ મ્હેંકાવે છે. ‘ગમતાનો એ ગુલાલ’ કરે છે. તેમનો ‘ચપટી ઉજાસ’ અજવાળા અજવાળા પાથરે છે. રોજની ‘ખાટીમીઠી’ હસીને મમળાવવાનું મન થાય એવી રચે છે. અને ભલેને હજારો માઇલ દૂર હોય છતાં ‘પરમસમીપે” છે. તેમનો સંગ પારસમણિ જેવો છે.
નીલમબેનની વારતાની છીપમાંથી રોજ એક મોતી બંધાય છે એ છાપ સાચી સમજાય છે. તેમની વાર્તા અને નાટકોમાંથી અને વ્યક્તિત્વમાંથી પણ ભારોભાર ઇન્સાનિયત છલકાય છે.
એવી જ એક ઉમદા વાત અને ઉંચેરો સંદેશ આપતુ,નીલમબેન દોશી લિખીત એકાંકી નાટક “એક અધૂરો ઇન્ટરવ્યુ” છે. જેમાં એક એવા પાત્ર, વટવૃક્ષની વાત છે જેનું કલેજુ કરવતથી કપાય છે અને હૈયું અધૂરાં રહી ગયેલાં ઇન્ટરવ્યુથી ઘવાય છે.આ નાટકને આધારે લખાયેલ જુદા જુદા ચાર અક્ષરમેળ છંદમાં ગૂંથેલ મારી એક સ્વરચના ફરી એક વાર આપની સમક્ષ સહર્ષ….
એક અધૂરું કથનઃ
( મંદાક્રાંતા )
રે વૃક્ષો ને, કરવત થકી, કાપી છેદી જ દીધાં;
લાગ્યાં ઘાથી, ઢળી પડી પછી, પ્રાણ છોડી જ દીધાં.
( અનુષ્ટુપ ) (વૃક્ષનું વર્ણન )
છોરું એ ધરતીનો ને, ભેરું એ વનનો હતો.
વ્યોમ ને ભોમ શાળામાં, રોજે એ ભણતો હતો.
( હરિગીત )
પંખીઓના ડાળે ડાળે ટચુકડા માળા હતા;
સમૃધ્ધિમાં ખુબ કેવા મીઠડાં ટહૂકા હતા.
તાપ-ટાઢ, વંટોળ ઝિલી, સૌના રક્ષણહાર હતા;
એ ગામના આબાલવૃધ્ધો, સર્વના રખેવાળ હતા.
( શાર્દૂલવિક્રીડિત ) (વૃક્ષની ખાટીમીઠી યાદોની વાત )
યાદોના ઘનઘોર મેઘ ઉમટ્યાં, જૂના પટારા ખુલ્યાં,
નાના માસુમ બાળકો અહીં રમ્યાં,પ્રીતે જુવાનો ઝુલ્યા;
પુત્રોથી વિખુટી પડેલ જનની, હૈયાવરાળો વહી,
કાળીરાત અહીં અજાતશિશુની,તીણી જ ચીસો સહી…
( મંદાક્રાંતા )
કાળી યાદો મનથી નિસરી, મીંચીઆંખો નીતારે,
મીઠી યાદો સઘળી લઇને નેણ બંને ભીંજાવે,
નારી પ્રેમે હસતી અહિંયા ફૂલ કેવાં ચઢાવે,
હિન્દુબંધુ અવર ભગિની હાથ રક્ષા મઢાવે.
(અનુષ્ટુપ )
હૈયે ખુશી ધરી એવી, વટવૃક્ષ હસી રહ્યું.
મળે માનવ આજે તો, લ્હાણી કાજે રટી રહ્યું..
( મંદાક્રાંતા )
ત્યાં તો આવી,પરિજન વળી,પાન ફેંદી જ દીધાં,
એ વૃક્ષોને, ધડ પર પછી, કાપી છેદી જ દીધાં,
લાગ્યા ઘાથી, ઢળી પડી નીચે, હૈયુ વીંધે અરે આ !
સંદેશો તે મધુર જીવનો કોઈ પામી શકે ના !!
ઉનાળો June 3, 2013
Posted by devikadhruva in : ગઝલ , add a comment
“વેબગુર્જરી” પરિવારનુ પ્રથમ નવલું નજરાણું એટલે ‘ગ્રીષ્મવંદના’નામે ઇપુસ્તક.
તેમાં સમાવેશ પામેલ મારી એક રચના ‘ઉનાળો’ અત્રે સહર્ષ આપની સમક્ષ… ***************************
છંદવિધાન- હજઝ- ૨૮ ( લગાગાગા*૪)
ગુજાર્યો જીંદગીનો જે ઉનાળો યાદ આવે છે.
ધરા જેવી હતી હૈયાવરાળો યાદ આવે છે.
સૂકા સૂમસામ રસ્તા પર ફરે ના બે પગુ પ્રાણી,
ઝરે જલ-ધન, મળે માનવ રૂપાળો યાદ આવે છે.
નિશાળોની રજામાં માણવા મળતી મઝા કેવી,
એ વ્હાલી બાના ગામે કેરીગાળો યાદ આવે છે.
શિશુવયના લડી ઝઘડીને રમતા સાથ સૌ સંગે,
ભગિની-ભાઇનો એ નેહ નિરાળો યાદ આવે છે.
ભલે બાળે, દઝાડે ઝાળ સૂરજ ચૈત્ર-વૈશાખે,
મળે જે માર્ગમાં વૃક્ષોનો માળો યાદ આવે છે.
હકીકત તો અનોખી સ્હેલ છે સંસાર ઉનાળાની,
સમંદર ઓટ ને ભરતી ઉછાળો યાદ આવે છે
સ્વર્ગીય સમૃધ્ધિ.
Posted by devikadhruva in : ગઝલ , add a comment
Canadian rocky mountain at Jasper
નથી જાણ્યું હશે, કે ના હશે, કો’ સ્વર્ગનો આવાસ,
અને જો એ, હશે તો, થાય એવો અહીં કર્યો એહસાસ.
અનોખા ખૂબ ઉંચા શિખરો ભૂરા અને નીલા,
ભળી રાખોડી રંગોથી ભરે ભસ્માંગ-શો આભાસ.
ઝિલી ઝીલાય ના શબ્દો મહીં, કુદરત કલા અદ્ભૂત,
મઢેલા બર્ફ હિરાઓ તણા હારો વિંટ્યા ચોપાસ.
ડુબાડો જાતને પૂરી, નક્કી અહીં ખુદને ખોળો,
ગિરિમાળા પડી, અંગડાઇ લૈ એકાંતનો સહવાસ.
નથી જાણી હશે કેવી, અનંતે સ્વર્ગની સુવાસ,
કવિ વૃંદે રચ્યો એથી વધુ રૂડો કીધો એહસાસ..
જુદી જુદી શાન..
Posted by devikadhruva in : ગઝલ , 1 comment so farજમાને જમાને, જુદી જુદી શાન છે.
વડીલો ખૂણામાં, જુવાનોને માન છે.
હતી જે મઝા દાળ લાડુ ને વાલની,
પીઝા,નાન પીટા,સુરાહીને સ્થાન છે.
હજ્માજમ જેવા, સૌ રસમ પીરસાતા,
હવે રોજ રોજે, મદિરાના પાન છે.
લઇ પેન-પાટી, લખાતો હતો કકકો,
હવે આઇપેડ, આઇફોનોમાં ગાન છે.
ગયા ટેલીગ્રામો,પછી ફોન ફેક્સો,
મળે છે ઇમૈલો, ને ટેક્સ્ટના માન છે.
કરે દર્શનો સૌ, હવે તો યુટ્યુબ પર,
કથાઓ,ભજન નાટકોના યે નાદ છે.
ચઢયા ચાંદ પર ને વળી શોધ મંગળ,
હજી કેમ અંતિમ પળથી અજ્ઞાન છે ?!!
अभ्युत्थानम् अधर्मस्य…… April 23, 2013
Posted by devikadhruva in : કાવ્યો , add a comment
વર્તમાન સમયમાં,વિશ્વમાં ચારેબાજુ ઉઠેલા વિવિધ સળગતા પ્રશ્નોથી થતા અજંપાની અભિવ્યક્તિ.
******************************** ******************************
માયાના દોરડે બાંધેલી ગાગરને સાગરમાં કેમ કરી બોળું?
જુગજૂની વાતોથી બાંધેલા જીવને શિવ ભણી કેમે ઝબોળુ?
ગોવર્ધન પર્વતને આંગળીએ ઝીલી,
લીધા ઉગારી તેં ગોકુળના વાસી,
નરસિંહ,પ્રહલાદ ને કેવટની નાવડી
દ્રૌપદી,શબરી અનેક લીધા તારી.
મીરાંને કાજ પેલા મેવાડના પ્યાલામાં ઝેરને અમૃતથી ઘોળ્યું,
કેમ રે સંતાયો આજ, તું યે ના દેખે આ કાળુ ને ધોળુ?
ફૂંફાડે ફેણ ધરી કેટલાંયે કાળીનાગ,
ડોલે મદારીના ડુગડુગિયા ગાન-તાન,
કેટલાંયે આસપાસ મેલાં દુઃશાસન,
ખેંચીને ચીર આજ સર્જે મહાભારત.
ધૃતરાષ્ટ્રના પાટા ને ખોટા અંધાપાને કેમ કરી ઢંઢોળુ?
ના’વે જીસસ,પૈગંબર કે કા’ન હવે,કળિયુગમાં ખાલી શું ખોળુ?
પાક્યો સમય હવે પરિત્રાણ સાચનો,
ને આવ્યો સમય દુષ્કૃત્ય-વિનાશનો.
આ સત-અસતના સમરાંગણોમાં,
બની પાર્થસારથિ હટાવો વિષાદો.
સંસ્થાપવાને ધર્મો કુરુક્ષેત્રે, પધારો તો વાતો ફરીથી વાગોળુ.
માયાના દોરડે બાંધેલી ગાગરને સાગરમાં શાંત થઈ બોળું.
વાગે છે.. April 1, 2013
Posted by devikadhruva in : ગઝલ , add a comment
વાગ્યા ઉપર વાગે છે.
દાઝ્યા ઉપર ડામે છે.
રુઝ માંડ આવે ત્યાં,
જાતે જ ફરી ચાંપે છે.
છાંયાથી દૂર ભાગી જઇ,
તડકે જઇને ચાલે છે.
જાણી બુઝી વ્હોરે તાપ,
સૂરજને શેં ભાંડે છે ?
નિર્મળ ડહોળી નીર,
તીરે ઉભી મ્હાલે છે.
ડૂબ્યા વિના ઝંખે મોતી,
કોને ‘દેવી’ લાધે છે ?
રંગ-પર્વ March 25, 2013
Posted by devikadhruva in : સ્વરચના , add a comment
મળે છે કંઇ?
Posted by devikadhruva in : ગઝલ , 1 comment so farએ કહે છે કંઇ, ને કરે છે કંઇ.
દિલ-દિમાગને, ક્યાં બને છે કંઇ?
કૈં કહે ના, તો યે સમજી જાયે બધુ,
એ નજર પણ, હવે શું જડે છે કંઇ ?
કેટલાં નામ બોલાય છે સાથમાં,
પણ કહો, કૃષ્ણ-રાધા મળે છે કંઇ?
ખુબી જે સાચી છે,તે છબીમાં નથી.
મ્હેંક થૈ આ હવામાં સરે છે કંઇ.
સાચવી સાચવી ત્રાજવે તોલીએ,
પણ સગાંઓ, વહાલાં બને છે કંઇ?
બિંદુની વાતમાં, સિંધુની વાત છે.
શબ્દ ને મૌન વચ્ચે, ફરે છે કંઇ.
કળીઓનો રાજ્યાભિષેક
Posted by devikadhruva in : સ્વરચના , add a comment
