• Home
• સ્વાગત
• મારો પરિચય
• સુવિચારોના મોતી
• ગમતીગઝલો/મુક્તકો

ગમતીગઝલો/મુક્તકો

 

સંકલન :

• બાળવાચક શબ્દનો કક્કો શીખું છું,
  કેમ લખવો પાન પર ટહૂકો શીખું છું;
  દાવ સામે પેચની છોડી રમતને,
  હું હવે અડકો અને દડકો શીખું છું.

                                                  —મુકેશ જોશી—-

• હતી કંઇ પ્યાસ એવી હરપળે બસ દોડતો રાખ્યો,
  પછાડ્યો રેતીએ તો મૃગજળે બસ દોડતો રાખ્યો;
  ઘણા સત્યો બની સાંકળ ચરણ જકડીને બેઠા’તા,
  ઋણી છું એનો જે મોહક છળે બસ દોડતો રાખ્યો.
                                              —રઇશ મણીઆર–
  
• મારા સમ સોનલવર્ણું છે,હૈયું કસ્તૂરી હરણું છે;
  તમ શમણું મારું શરણું છે,ભવરણમાં મીઠું ઝરણું છે.
                                           —અમૃત ઘાયલ— 
  
• સમણાં મઢેલી રાતમાં તારા સજાવતા,
  એ સૂર્ય થઇ આવી ચઢે,તું શું કરી શકે ?
  તારી કને હો છાંયડાના સાત દરિયા,પણ
  એને ફક્ત તડકા ફળે, તું શું કરી શકે ?
                                      –મુકેશ જોશી–
   
• હ્ર્દય મારું વ્યાપક,નજર મારી સુંદર,
  કલા મારી મોહક વિચારે વિચારે.
  નથી આભને પણ કશી જાણ એની,
  કે મેં ચાંદ જોયા સિતારે સિતારે..
                                        —મરીઝ—-
   
• તમે જ યાદ અપાવ્યાં મને સ્મરણ જૂનાં;
  ફરી એ વાત પુરાણી તમે કહો તો,કહું;
  ગઇ બતાવી ઘણાં યે રહસ્ય બેહોશી,
  સમજવા જેટલા બાકી હોશ હો તો, કહું.
                                          —હરીન્દ્ર દવે–
  
• ભલે એ ના થયા મારાં,ભલા આ સ્નેહ શું કમ છે ?
  ઘડીભર સાથ બેસી વાત બે પ્યારી કરી લીધી,
  કસુંબલ આંખડીના કસબની વાત શી કરવી !
  કલેજું કોતરી નાજૂક મીનાકારી કરી લીધી.
                                         –અમૃત ઘાયલ—
  
• જગતના કાચના યંત્રે ખરી વસ્તુ નહિ ભાસે,
  ન સારા કે નઠારાની જરાયે સંગતે રહેજે.
  રહે ઉન્મત્ત સ્વાનંદે ખરું એ સુખ માની લે,
  પીએ તો શ્રી પ્રભુના પ્રેમનો પ્યાલો ભરી લેજે.
                                          —બાળાશંકર કંથારીયા—
   
• લાવે છે યાદ કૂલો છાબો ભરી ભરીને ,
  છે ખુબ મ્હોબતીલી માલણ મને ગમે છે.
                                           —અમૃત ‘ઘાયલ’—
  
• શહીદોના ધગધગતા નિ:શ્વાસે નિ:શ્વાસે સળગ્યો કસુંબીનો રંગ,
  સાગરને પારે સ્વાધીનતાની કબરોમાં મહેંક્યો કસુંબીનો રંગ..
                                             —ઝવેરચંદ મેઘાણી— 
  
• અમારે નથી ચાંદની સાથ નિસ્બત,અમારે રુકાવટ વિના ચાલવું છે;
  અમારી છે યાત્રા સળગતી ધરા પર,દિવસ પર જે સૂરજની લૂથી રસી છે.
                                             —મધુકર રાંદેરિયા—
  
• જીવનની સમી સાંજે મારે જખ્મોની યાદી જોવી’તી,
  બહું ઓછાં પાનાં જોઇ શક્યો બહુ અંગત અંગત નામ હતા.
                                             —‘સૈફ’ પાલનપુરી—
  
• ઘણી ઘટનાઓ જીરવી છે અચાનક,કો અણગમતી રમત રમવી પડી છે;
  મેં ટૂંપી છે ખચિત મારા જ હાથે,કંઇક ઇચ્છાઓને દમવી પડી છે.
                                            —‘સાબિર’ વટવા–
     
• આભાર ભરેલા મસ્તકને ઉંચકવું શયદા સહેલ નથી,
  હું એમ તો મસ્તીમાં આવી, આકાશ ઉઠાવી જાણું છું.
                                           –શયદા—
   
• એક વીતેલો પ્રસંગ પાછો ઉજવવો છે ખુદા !
  એક પળ માટે વીતેલી જીંદગીનું કામ છે. 
  આપની સામે ભલે સોદો મફતમાં થઇ ગયો,
  આમ જો પૂછો બહું મોંઘા અમારા દામ છે.
                                               –મરીઝ—
  
• શબ્દની આરપાર જીવ્યો છું,
  હું બહુ ધારદાર જીવ્યો છું.
  બાગ તો બાગ સૂર્યની પેઠે,
  આગમાં પુરબહાર જીવ્યો છું.
                                             —- અમૃત ઘાયલ—

• લાગણીનું નામ આવ્યું,શ્વાસ સૂનો થઇ ગયો,
  શબ્દ જેવો શબ્દ પણ બેબાક મૂંગો થઇ ગયો.
  હું કશું સમજું એ પહેલાં સાવ અળગો થઇ ગયો,
  ફિલસૂફીમાં હું ગળાડૂબ મિત્ર શાણો થઇ ગયો.
                                          —- ગુલામ અબ્બાસ—
  
• વાતાવરણમાં ગીતને ગૂંજી ગયું એ કોણ છે ?
  બેચેન જેની યાદમાં આ  દિલ થયું એ કોણ છે ?
  એ કોણ છે જેને ભૂલી શક્તી નથી પળવાર પણ,
  સ્વપ્ન પણ જેને સદા ઝંખી રહ્યુ એ કોણ છે ?….
  
• હું બધા સંજોગને અપનાવતો ચાલ્યો ગયો,
  જીંદગીને એ થકી શોભાવતો ચાલ્યો ગયો,
  કોઇ દિન થશે ફળીને બાગ,એ આશ મહીં,
  બીજને વેરાનમાં હું વાવતો ચાલ્યો ગયો. 
  
• માર્ગ મળશે,હે હ્રદય તો મૂંઝવણનું શું થશે ?
  ધાર કે મંઝિલ મળી ગઇ તો ચરણનું શું થશે ?
  જ્યાં સમજ આવી તો હું પ્રથમ બોલ્યો,”ગની,
  આજથી નિર્દોષ તારા બાળપણનું શું થશે ?”
  
• આશા ઉપર જીવન હતું એ પણ મરી ગઇ,
  દિલને જરા મળી હતી એ બાંહેધરી ગઇ;
  મારા વિના ના ગમ્યું તને ક્યાંય વેદના !
  ઘર દિલનું જોઇ લીધું અને ઘર કરી ગઇ !!…
  
• સકલ સંસારમાં અમ શાયરોની વાત છે જુદી,
  અમે જોગી ,જગતના કાયરોથી જાત છે જુદી;
  અમારી સ્વપ્નની રંગીન એવી રાત છે જુદી,
  તડપતા પ્રેમીઓ જેવી અમારી નાત છે જુદી.
  
• કાંટાનો બાગ માંગુ છું,રૂદનનો રાગ માંગુ છું,
  ચાંદની ખુશામત સૌ કરે,હું તેનો દાગ માંગુ છું;
  સંસારથી સન્યાસ લેવો,માનવીની કમજોરી છે,
  હું સંસારમાં રહી સંસારથી વૈરાગ્ય માંગુ છું.
  
• માનવ જીવનમાં આદર્શ નથી તો કંઇ નથી,
  પુષ્પમાં મધ હોય પણ ફોરમ નથી તો કંઇ નથી;
  છે વિપુલ જળરાશિ પણ સાગર કદી છલકાય છે ?
  વાણીને યૌવન મહીં સંયમ નથી તો કંઇ નથી.
  
• અરે ઓ તાજના જોનાર તને એ ગુલઝાર લાગે છે ?
  ગોળાની ચાંદનીમાં આરસ તણો અવતાર લાગે છે;
  પણ મળે જો શાહજહાં તો પૈગામ એટલો કહેજે’
  સૂતેલી મુમતાઝને પણ પત્થરોનો ભાર લાગે છે.
  
• ચમકતો ને દમકતો એ શાહજહાંનો મહેલ જોવા દે,
  મને  ધનવાન મજ્નુએ કરેલો ખેલ જોવા દે;
  પ્રદર્શન કાજ જેમાં પ્રેમ કેદી છે જમાનાઓથી,
  મને એ ખુબસૂરત પત્થરોની જેલ જોવા દે.
  
• અય શાહજહાં,તારું એ સંગેમરમરનું દર્શન જોઇ લીધું
  ને તેં કરાવેલ દૂનિયાને દોલતનું દર્શન જોઇ લીધું;
  પણ યાર  કબર પર ફૂલો હોય,  પત્થર નહીં,
  મેં તાજ શું જોયો,તારી અક્કલનું પ્રદર્શન લીધું.
  
• તાજનું શિલ્પ-કાવ્ય નીરખીને લોકો,
                            હર્ષના આંસુ લૂછે છે,
  દાદ આપે છે સૌ શાહજહાંને,
                           એના શિલ્પીને કોણ પૂછે છે ?
  
• સોહામણું ઉપવન ને જમના કિનારો,
  ને બહુરંગી ઠઠારાથી ઉભેલો એ મહેલ !
  સંપત્તિનો લઇને સહારો એક શાહે આદરી,
  આપણા જેવા ગરીબોની મહોબતની મજાક…!
  
• મૃદુ હૈયું મળ્યું એને ગણું છું ભેટ કુદરતની,
  અને આઘાતને માની લઉં છું ભેટ દૂનિયાની.
  
• રડી લઉં છુ  જ્યારે હ્ર્દય પર ખૂબ ભાર લાગે છે,
  નર્યા આંસુ જ મારા દર્દનો  ઉપચાર લાગે છે.
  
• આવનારા બધાં જાએ “આવજો આવજો” કહી,
  એકાકી ઉર મારાને ચાલ કહેનાર કોઇ નહી.
  
• શ્રધ્ધા કેરી કદી ના ખૂટજો વાટમાં વાટ ખર્ચી,
  પ્રયત્ન કેરી પતરાળીમાં ભરી જશે ભોજન ભાગ્ય આવી.
  
• કદમ અસ્થિર હો એને કદી રસ્તો નથી જડતો,
  અડગ મનના મુસાફરને રસ્તો નથી નડતો.
  
• મને એ સમજાતું નથી કે આમ શાને થાય છે ?
  ફૂલડાં ડૂબી જાય છે ને પત્થરો તરી જાય છે.
  
• હૈયે વડવાનલ જલે તોયે સાગર ગાય,
  હસી જાણે જગ ઝેર પી સંતન તે કહેવાય.   
  
• તને છોને વરસાદ હોય વ્હાલો,પણ
          કોણ તને લાગે છે વ્હાલું વરસાદમાં,
  તને આટલું ચોમાસું વ્હાલુ જો હોય,
          તો આંખો ભીંજાય કોની યાદમાં.
   
• ઉઠાવું છું કદમ કિંતુ નથી અભિલાષ મંઝિલની,
  લથડિયું ખાઉં ત્યાં મંઝિલ બનાવીને હસી લઉ છું;
  સ્વજનો સાથ છોડી માર્ગમાં ફંટાઇ જાયે તો,
  પરાયાંને જ પોતાના બનાવીને હસી લઉં છું.
  
• છોને મળી એ હાર અમને જીવન કેરાં યુધ્ધમાં,
  સત્ય સાચું પામતા એ હાર પર હસતો રહ્યો;
  ખુબ  ગુજર્યા છે  સિતમ મંઝિલ કિનારે પહોંચતાં,
  મંઝિલ મળી,જે માન મળ્યું એ માન પર હસતો રહ્યો.
  
• હો પ્રથમ મુશ્કેલી તો અંત સારો આવશે,
  ને કિનારો જીંદગીનો થઇ સહારો આવશે;
  દુ:ખ આવે તો સમજો સુખના એંધાણ છે,
  પાનખર જેમ પીઠ પાછળ  લઇ બહારો આવશે.
  
• તમારી મૂંગી આંખોમાં જવાબોના જવાબો છે,
  છતાં બેચેન થઇને કેટલાં હું પ્રશ્નો પૂંછુ છું;
  મને પણ થાય છે કે હું આ કરું છું શું ?
  તમે રડતા નથી તો પણ તમારી આંખ લૂછું છું..
  
• અનુભવની મઝા કોઇને કહેવામાં નથી હોતી,
  અસલ વસ્તુની ખૂબી એની છબીમાં નથી હોતી;
  સમીપ આવ્યાં વિના શું માપશો મારી પ્રતિભાને,
  ચમક દરિયાના મોતીમાં છે,દરિયામાં નથી હોતી.
  
• રેત ભીની તમે કરો છો પણ
  રણ સમુંદર કદી નહીં લાગે,
  શબને ફૂલ ધરો છો પણ
  મોત સુંદર કદી નહીં લાગે.
  
  
• રોકી શકો તો રોકો તમે કાળચક્રને,
  યુગને ન રોકો,એ તો ફક્ત રાહદાર છે;
  મારા જીવનની ખૈર પૂંછો છો તો કહી દઉં,
  દિપક જલી રહ્યો છે,છતાં અંધકાર છે.

• ભાગ્ય રૂઠી જાય તો માનવ બિચારો શું કરે ?
  કમનસીબી હોય તો ઉન્નત વિચારો શું કરે ?
  નાવડી પોતે ખરાબે શીશ પટકીને તૂટે,
  તો દિશા બતાવનારો ધ્રુવ તારો શું કરે. 
  
• સંકટભરી આ જીંદગીથી હારનારો હું નથી,  
  સાગર ડૂબાડી દે મને તેવો કિનારો હું નથી,  
  મારે તો અજવાળવા અંધારઘેર્યા પંથ સૌ, 
  ચમકી ને તૂટી પડે તેવો કિનારો હું નથી.

• સહનની આવડત હોય તો મુસીબતમાં યે રાહત છે,
  દિલ જો ભોગવી જાણે તો દુ:ખ પણ એક દોલત છે.
  
• દુ:ખની ઉડાડે ધૂળ તે શયતાન હોય છે,
  સુખનું વહાવે ઝરણું તે ભગવાન હોય છે,
  બંનેનો મેળ સધાવીને નિપજાવે જીંદગી;
  મારૂં તો માનવું છે કે એ ઇન્સાન હોય છે.
  
• તૂટેલા કાચના કટકા સિતારા કદી થાતા નથી,
  પાવડર લગાડેલા ચેહરા રૂપાળા કદી થાતા નથી;
  કવિઓની વાણીને કિનારા કદી હોતા નથી,
  અમારા એ અમારા કદી તમારા થાતા નથી.
  
• કળી તારે સુમન થઇ ચમન છોડી જાવાનુ છે,
  વતનમાં ફૂલીફાલી વતન છોડી જાવાનું છે;
  અરે ઓ ચાંદ ચમકી લે આસમાને ચાર દિન,
  અમાસની રાતે તારે પણ ગગન છોડી જાવાનુ છે.
  
• જીવનની રાતમાં ઉત્કંઠિત ચમકાર લાગે છે,
  પણ હોય જો હદમાં તો એ શણગાર લાગે છે;
  વધુ પડતી પ્રભાની કંઇ હોતી નથી મહત્તા,
  ગગન પણ ખેરવે છે જે સિતારા ભાર લાગે છે.
  
• પહાડમાંથી કોઇએ  પાષાણનું શોધન કર્યુ,
  શિલ્પાકારે રૂપ આપીને પરિવર્તન કર્યું,
  ઘાવ, ઘણ અને ટાંકણાના ખુબ ઝીલ્યા દેહ પર,
  માનવીએ એ જ પથ્થરને નમી વંદન કર્યુ.
  
• આપના વિશ્વાસમાં ઉંડો ઉતરતો જાઉં છુ,
  ડૂબવાની કોને પરવા,હાલ તરતો જાઉં છુ,
  આપ મારા શ્વાસ છો,એનો મને વિશ્વાસ છે,
  એટલા વિશ્વાસ પર શ્વાસ ભરતો જાઉં છુ.
  
• જ્યાં જ્યાં અન્યાય દીઠો,ખુદ જઇ પોકાર કર્યો,
  લેવા અશ્રુના પુરાવાઓ દિશે દિશામાં ફર્યો,
  આ બધું લઇને ગયો જગની અદાલતમાં જ્યાં,
  આપ એ માનશો ? ત્યાં હું જ ગુનેગાર ઠર્યો…..
  
• નદી પાસેથી માંગી હતી,નિર્મળતા મળી,
  ફૂલ પાસેથી ચાહી હતી,કોમળતા મળી,
  માત્ર હમદર્દીનો યાચક થયો માનવ પાસે;
  કહેવાની જરુર ખરી કે નિષ્ફળતા મળી ?

• Recent Comments

  • Sarla Sutaria on ઈશ્કે હકીકી..
  • પરથીભાઈ ચૌધરી,"રાજ", બાળ કવિ, લોક સાહિત્યકાર, ભજનિક. on મોનો-ઈમેજ કાવ્ય-પ્રકારઃ
  • Indu Shah on ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતાના ઈતિહાસની ઝલક–૨૦૦૧ થી ૨૦૧૫ અને ૨૦૧૫ થી ૨૦૨૧ જુલાઈ
  • devikadhruva on ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતાના ઈતિહાસની ઝલક–૨૦૦૧ થી ૨૦૧૫ અને ૨૦૧૫ થી ૨૦૨૧ જુલાઈ
  • devikadhruva on ગુજરાતી સાહિત્ય સરિતાના ઈતિહાસની ઝલક–૨૦૦૧ થી ૨૦૧૫ અને ૨૦૧૫ થી ૨૦૨૧ જુલાઈ

• Recent Posts

  • Video of GSS Bethak No. 260 Part 1 & 2.
  • ગઝલકાર અદમ ટંકારવી સાથે ગઝલોત્સવ
  • સાહિત્યિક અવસરોનો આનંદઃ ફેબ્રુ.૧૨ થી માર્ચ ૧૨, ૨૦૨૪
  • ગૂર્જર નારી-ડલાસ રેડિયો પર
  • શેરાક્ષરીઃ ગુજરાત અંગે..

• Blogroll

  • Gujarati Sahitya Sarita
  • Type Gujarati

• Categories

  Categories Select Category સ્મરણની શેરીમાંથી.. સ્વરચના ગઝલ અગદ્યાપદ્ય ઑડિયો/વીડિયો શબ્દારંભે અક્ષર એક મુક્તકો/શેર કાવ્ય-પ્રકાર વિશે સંકલન કાવ્યો કાવ્યપઠન રસદર્શન લેખ પત્રશ્રેણી ટૂંકી વાર્તા/લઘુ કથા Uncategorized

• Feeds

• Full
• Comments